Các tác dụng của đậu đen luôn được truyền tai nhau, bởi vậy rất nhiều người sử dụng đậu đen để nấu nước uống hàng ngày. Tuy nhiên dù đậu đen có tốt đến mấy cũng cần chú ý đến liều lượng và có cách sử dụng sao cho phù hợp.
1. Giá trị dinh dưỡng có trong đậu đen
Đậu đen hay còn gọi đỗ đen, là loại đậu có vỏ đen, lòng xanh hoặc vàng, được sử dụng rất nhiều tại Việt Nam. Muốn biết các tác dụng của đậu đen với cơ thể, các chuyên gia thường dựa vào giá trị dinh dưỡng mà loại thực phẩm này mang lại.
Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) trung bình 100g đậu đen sống sẽ cung cấp cho cơ thể:
-
Năng lượng: 55kcal
-
Chất đạm: 3,94g
-
Tổng chất béo: 0,79g
-
Carbohydrate: 15,8g
-
Chất xơ: 31mg
-
Vitamin C: 4,7mg
-
Sắt: 1,13mg
-
Natri: 496mg
Ngoài ra còn cung cấp cho cơ thể nhiều khoáng chất hữu ích như kẽm, niacin, folate hay một số chất chống oxy hóa.
Trên đây chỉ là giá trị dinh dưỡng có trong 100g đậu đen còn sống, đối với đậu đen đã qua chín, lượng calo có thể thay đổi cao hoặc thấp hơn tùy thuộc vào phương pháp chế biến.
2. Các tác dụng của đậu đen với cơ thể
Từ xa xưa, đậu đen đã được sử dụng như một vị thuốc đông y có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, vô cùng quen thuộc và có nhiều lợi ích đối với sức khỏe.
Còn dưới góc độ của y học hiện đại, dựa trên quá trình nghiên cứu về thành phần dinh dưỡng, có thể dễ dàng nhận thấy tác dụng của đậu đen đối với sức khỏe, có thể kể đến:
2.1. Giúp cải thiện sức khỏe xương khớp
Đặc điểm chung của các loại thực phẩm họ đậu là vô cùng giàu dinh dưỡng, trong đó bao gồm cả đậu đen. Nó có chứa nhiều khoáng chất, đặc biệt là hàm lượng canxi, phốt pho, magie và sắt vô cùng lớn.
Các chất này đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển cấu trúc xương, nâng cao độ dẻo dai của xương khớp. Bởi vậy một thực đơn được bổ sung đậu đen đầy đủ sẽ góp phần bảo vệ và nâng cao sức mạnh của xương khớp.
Xem thêm: Đậu đen xanh lòng có tác dụng gì? Bất ngờ công dụng đối với người tóc bạc sớm
2.2. Hỗ trợ giảm huyết áp
Đậu đen, đặc biệt là đậu đen xanh lòng có hàm lượng natri và kali ở ngưỡng thấp, được các chuyên gia đánh giá là tốt cho những người đang bị cao huyết áp. Bên cạnh đó, canxi và magie trong đậu đen cũng tham gia vào quá trình ức chế làm giảm huyết áp một cách tự nhiên nên bạn có thể yên tâm sử dụng.
Mỗi ngày uống một cốc nước đậu đen, bạn sẽ dần nhận ra những thay đổi của mình, không chỉ trong vấn đề huyết áp mà sức khỏe cũng được cải thiện rõ rệt.
2.3. Có nhiều tác dụng với bệnh tiểu đường
Hàm lượng đường trong đậu đen tương đối thấp, lại có nhiều chất xơ nên là thực phẩm phù hợp cho quá trình giảm lượng đường một cách tự nhiên.
Chất xơ tự nhiên sẽ làm giảm quá trình hấp thụ glucose vào máu, không làm ảnh hưởng đến đường huyết của người mắc bệnh tiểu đường hoặc đái tháo đường, góp phần giúp nó luôn duy trì ở trạng thái ổn định.
Đây là một trong các tác dụng của đậu đen được nhiều người ứng dụng vào trong đời sống nên thường xuyên bổ sung nước đỗ đen vào thực phẩm hàng ngày.
2.4. Giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Đậu đen là một trong những loại thực phẩm giàu vitamin B6, mà B6 có tác dụng ngăn ngừa quá trình hình thành và phát triển của homocysteine, một trong những chất tác động xấu đến mạch máu, có khả năng gây ra một số bệnh lý về tim mạch.
Ngoài ra saponin trong nước đậu đen cũng có tác dụng hạn chế hấp thu chất béo vào trong máu, từ đó nâng cao sức khỏe của tim mạch.
2.5. Ngăn ngừa sự hình thành của tế bào ung thư
Đây là tác dụng của đậu đen mà ít người biết. Theo đó trong đậu đen có chứa selen, một khoáng chất có tác dụng hỗ trợ chức năng gan, giải độc cho cơ thể. Bổ sung vừa đủ selen cho cơ thể sẽ loại bỏ những hợp chất có hại có thể gây ung thư cho cơ thể, giảm tỷ lệ hình thành các khối u.
Saponin trong đậu đen cũng góp phần giảm nguy cơ tế bào ung thư phát triển và lây lan, bởi vậy đừng quên bổ sung đậu đen vào trong thực đơn hàng ngày của mình.
2.6. Giúp cải thiện hệ tiêu hóa
Đây là tác dụng không cần phải bàn cãi của đậu đen, bởi trong đậu đen có chứa hàm lượng chất xơ vô cùng dồi dào. Thường xuyên bổ sung đậu đen là một biện pháp hữu ích giúp bạn giảm thiểu tình trạng táo bón, ợ hơi và tăng cường sức khỏe tiêu hóa.
Xem thêm: Học ngay cách nấu chè đậu đen siêu dễ, nhanh nhừ, thơm ngon khó cưỡng
2.7. Hỗ trợ giảm cân
Chất xơ trong đậu đen thực sự có rất nhiều tác dụng, ngoài việc cải thiện đường tiêu hóa còn hỗ trợ tích cực trong việc giảm cân.
Chế độ ăn giàu chất xơ sẽ làm tăng cảm giác no, từ đó phát đi tín hiệu đến não bộ để giảm cảm giác thèm ăn, hạn chế được phần nào lượng calo nạp vào cơ thể, hạn chế nguy cơ tăng cân.
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng sử dụng đậu đen cũng góp phần giảm nguy cơ bị béo phì, mang đến cơ thể dẻo dai và săn chắc hơn.
2.8. Cải thiện làn da
Đậu đen còn được nhiều chị em sử dụng như một loại thực phẩm hỗ trợ cải thiện tình trạng da, do có đến hơn 10 loại acid amin hữu ích cho cơ thể, góp phần vào quá trình sản xuất collagen.
Bởi vậy mà thường xuyên uống nước đậu đen sẽ giúp cho làn da trở nên săn chắc và sáng hơn. Ngoài ra nước đậu đen cũng lợi tiểu, giúp thanh lọc và loại bỏ các độc tố của cơ thể.
3. Hướng dẫn một số bài thuốc dân gian từ đậu đen
Biết được tác dụng của đậu đen bạn sẽ hiểu vì sao dân gian lại sử dụng nó như một vị thuốc bổ tỳ vị. Có nhiều cách để sử dụng đậu đen hiệu quả như nấu cháo, nấu chè, làm bánh hay hầm canh.
Ngoài ra một cách đơn giản mà dân gian hay sử dụng là uống nước đậu đen, vừa đơn giản dễ làm vừa thanh nhiệt. Dưới đây là một số bài thuốc dân gian từ nước đậu đen mà bạn có thể áp dụng:
3.1. Nước đậu đen rang
Nước đậu đen rang có công hiệu tốt trong việc hỗ trợ chức năng thận, cải thiện tình trạng giấc ngủ, xua tan mệt mỏi và thanh lọc cơ thể. Cách nấu nước đậu đen rang cũng vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần làm theo các bước sau:
Nguyên liệu: Đậu đen: Khoảng 1 kg (số lượng có thể nhiều hoặc ít hơn tùy thuộc vào lượng đậu bạn muốn bảo quản).
Cách làm:
-
Nhặt bỏ các hạt đậu bị lép, sâu hoặc mọt, sau đó ngâm trong nước lạnh khoảng 1 tiếng để đậu mềm.
-
Vớt đậu ra khỏi nước, rửa lại bằng nước sạch rồi để ráo nước.
-
Bắc chảo lên bếp, đổ đậu vào và đảo đều tay trên lửa nhỏ cho đến khi đậu ngả màu và có mùi thơm thì đổ ra rổ cho nguội bớt.
-
Khi đậu đã nguội, cho vào lọ thủy tinh hoặc hộp nhựa có nắp kín để bảo quản.
-
Hàng ngày, lấy một nắm đậu đen cỡ vừa lòng bàn tay, hãm cùng với nước sôi và uống như trà.
3.2. Nước đậu đen với cây cỏ tranh
Nước đậu đen và cây cỏ tranh thường được sử dụng để thanh nhiệt, giải độc, rất tốt cho những người đang bị suy thận.
Nguyên liệu:
-
Đậu đen: 50g
-
Cỏ tranh: 50g
Các bước thực hiện
-
Rửa sạch cỏ tranh, loại bỏ các lá già, lá héo. Đối với đỗ đen nhặt bỏ các hạt hỏng do bị mốc, sâu mọt rồi rửa sạch, để ráo nước.
-
Cho cả đỗ đen và cỏ tranh vào nồi, thêm 1 lít nước rồi sắc kỹ cho đến khi chỉ còn 1 cốc thì tắt bếp.
Bạn có thể sử dụng nước đậu đen cỏ tranh để uống hàng ngày thay cho trà.
4. Những ai không nên sử dụng đậu đen
Mặc dù nhìn vào tác dụng của đậu đen ai cũng biết những lợi ích mà nó mang lại cho cơ thể, thế nhưng không phải đối tượng nào cũng phù hợp để sử dụng nó.
Dưới đây là những đối tượng không nên sử dụng đậu đen:
-
Những người có thể hàn
-
Những người đang bị tiêu chảy
-
Những người bị viêm đại tràng
-
Người cao tuổi hoặc trẻ em có sức đề kháng không tốt
-
Những người có vấn đề về thận
Ngoài ra trong quá trình sử dụng đậu đen, nếu thấy có các triệu chứng như đầy hơi, khó tiêu hoặc hạ huyết áp thì nên ngừng lại ngay bởi đó là dấu hiệu cho thấy việc sử dụng đậu đen bị quá liều hoặc cơ thể bị dị ứng.
5. Một số lưu ý khi sử dụng đậu đen
Để phát huy hết các tác dụng của đậu đen, trong quá trình sử dụng cần lưu ý các vấn đề như sau:
-
Không sử dụng nước đậu đen thay nước lọc dù đậu đen cực kỳ có lợi đối với cơ thể, tránh ảnh hưởng đến việc hấp thụ chất dinh dưỡng.
-
Liều lượng thích hợp để uống nước đậu đen là từ 100 – 250ml/lần, mỗi tuần từ 2 – 3 lần.
-
Không sử dụng nước đậu đen quá nhiều nếu đang uống thuốc, bởi điều này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc. Thậm chí gây ra một số tác dụng phụ không đáng có.
-
Hạn chế sử dụng đậu đen khi đang sử dụng thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm có chứa nhiều canxi, kẽm hay sắt vì phytate có trong đậu đen sẽ làm giảm khả năng hấp thu khoáng chất của cơ thể.
-
Thời điểm thích hợp để uống nước đậu đen là trước khi ăn 30 phút. Nếu sử dụng thuốc thì nên sử dụng sau 4 tiếng kể từ khi dùng thuốc.
Mặc dù không cần phải băn khoăn về tác dụng của đậu đen đối với sức khỏe nhưng bạn cũng cần chú ý đến liều lượng sử dụng, để có thể phát huy tốt nhất công hiệu của loại thực phẩm này.