Từ lâu trà đã được biết đến là thức uống có nhiều lợi ích. Các loại trà tốt cho sức khoẻ và tinh thần luôn được nhiều người lựa chọn để làm thức uống hàng ngày. Cùng tìm hiểu về sự đa dạng của thế giới trà – thần dược mà bất kì gia đình nào cũng nên dự trữ tại nhà.
1. Nguồn gốc của trà
Các loại trà tốt cho sức khoẻ có nguồn gốc từ châu Á, nằm ở phía Bắc và Tây Nam Trung Quốc. Mặc dù vậy cũng chưa có thông tin chính xác nguồn gốc của trà. Chúng ta chỉ biết vào thời nhà Thương, trà đã phát hiện và được coi là bắt nguồn từ đó.
Trà có một truyền thuyết kể lại rằng, Thần Nông là vị thần đã khám phá và mang trà đến nhân gian. Ban đầu trà được coi là một loại thoại dược để chế thuốc, sau này thì phát triển lên thành thức uống. Cho đến nay, trà đã lan rộng ra khắp thế giới và trở thành văn hoá của nhiều quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam,…
2. Cách phân loại trà
Trà là thức uống đa dạng từ hương vị, màu sắc, lợi ích cho sức khỏe hay thậm chí là cách uống cũng khác nhau. Các loại trà tốt cho sức khỏe thường được phân biệt dựa trên vùng đất xuất xứ, kích thước lá, mức độ lên men khi chế biến, hình thức bên ngoài, phương pháp gia công.
2.1. Phân loại trà dựa trên vùng đất xuất xứ
Mỗi nước sẽ nổi tiếng với những loại trà khác nhau dựa trên nguồn gốc và vùng đất mà chúng được trồng. Những đất nước nổi tiếng với văn hoá trà có thể kể đến Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ hay thậm chí trà cũng có thể được phân loại theo các khu vực nhỏ hơn như Yunnan từ tây nam Trung Quốc, Uji, Shizuoka từ Nhật Bản.
2.2. Phân loại các loại trà tốt cho sức khoẻ dựa trên kích thước lá
Các loại trà tốt cho sức khoẻ có thể phân biệt dựa trên kích thước và hình dáng lá sau khi chế biến. Chúng có thể được gọi là pekoe hoa, pekoe, pekoe cam, pekoe souchong, souchong tuỳ thuộc vào độ lớn của lá.
2.3. Phân loại dựa trên mức độ lên men khi chế biến
Cách phân loại các loại trà tốt cho sức khoẻ dựa trên mức độ lên men khi chế biến:
-
Không lên men: Trà xanh thường không trải qua quá trình lên men bởi trà này thường được chế biến từ cây trà được trồng ở Trung Quốc, Nhật Bản.
-
Lên men một phần: Trà ô long hay trà pouchong là một trong các loại trà tốt cho sức khoẻ được chế biến bằng cách lên men 1 phần, nhưng không triệt để. Chúng được trồng ở miền Nam Trung Quốc và Đài Loan.
-
Lên men triệt để: Trà đen là loại trà phổ biến nhất và đã trải qua quá trình chế biến lên men triệt để. Hầu hết trà đen được sản xuất từ cây Assam hoặc cây lai.
2.4. Phân loại dựa trên hình thức bên ngoài
Khi mua trà thì các bạn có thể phân biệt các loại trà dựa trên hình thức bên ngoài.
-
Trà rời: Lá trà có nhiều hình thù khác nhau như trà dạng cánh, trà dẹp, trà sợi, trà tròn,…
-
Trà bánh: Lá trà được ép thành hình dạng bánh tròn.
-
Trà bột hoặc cao trà: Lá trà được nghiền nhỏ thành dạng bột.
2.5. Phân loại dựa trên phương pháp gia công
Hiện nay với các loại trà tốt cho sức khoẻ sẽ có 2 phương pháp gia công, chế biến:
-
Trà xô: không được ướp hương, giữ nguyên hương vị tự nhiên của lá trà trong quá trình sản xuất.
-
Trà hương: sử dụng hoa tươi hoặc hương liệu khô để tạo thêm hương khi sản xuất trà.
3. Công dụng của trà cho sức khỏe
Trà là văn hoá không thể thiếu của nhiều quốc gia Châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản. Ngoài ra đây cũng là thức uống hàng ngày của nhiều người bởi lợi ích sức khoẻ của chúng. Dưới đây là công dụng của các loại trà tốt cho sức khoẻ:
-
Giảm căng thẳng: Trà có chứa L-theanine, một amino axit tự nhiên có khả năng làm dịu căng thẳng, giúp thư giãn tâm trí. Những người cần sự tỉnh táo thường gặp căng thẳng trong công việc nhưng lại hay bị say cà phê thì chắc chắn nên chọn trà.
-
Tăng cường miễn dịch: Trà chứa các chất chống oxy hoá như catechin và flavonoid. Đây là những chất giúp ngăn chặn sự tấn công của các gốc tự do, nâng cao hệ miễn dịch, giảm thiểu tổn hại oxi hoá.
-
Giảm nguy cơ mắc bệnh tim: Trà đen và trà xanh – 2 trong các loại trà tốt cho sức khoẻ tim mạch. Chúng chứa các hợp chất polyphenol và catechin có khả năng giảm cholesterol LDL (xấu), làm tăng cholesterol HDL (tốt) và giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ.
-
Hỗ trợ hoạt động hệ tiêu hoá: Các chất chống vi khuẩn tự nhiên trong trà giúp kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn có hại trong đường tiêu hoá, giảm nguy cơ rối loạn và tăng cường hoạt động.
-
Tốt cho sức khoẻ phụ nữ: Trà đỏ và trà thảo mộc là các loại trà tốt cho sức khẻo phụ nữ trong chù kỳ kinh nguyệt và mãn kinh. Thức uống này giúp giảm bớt đau bụng, buồn nôn và nóng trong người.
4. Tổng hợp các loại trà tốt cho sức khoẻ nhất hiện nay
Việc uống trà được coi là thói quen của nhiều người với nhiều lợi ích. Mỗi gia đình nên có sẵn nguyên liệu được coi thần dược cho tinh thần và sức khoẻ. Dưới đây là tổng hợp các loại trà tốt cho sức khoẻ mà các bạn nên tham khảo.
4.1. Trà xanh
Trà xanh là loại mà lá trà không trải qua quá trình oxy hoá triệt để. Quá trình chế biến trà xanh bao gồm hái búp, làm héo, vò và cuối cùng là sấy. Đây được xếp là loại trà xô – hàm lượng chất oxy hoá và các dưỡng chất trong trà được giữ nguyên.
Trà xanh là một trong các loại trà tốt cho sức khoẻ bởi có chất polyphenol như cafein và flavonoid. Các chất chống oxy hoá này giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tác động của các gốc tự do, giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính và tăng cường hệ miễn dịch.
4.2. Một trong các loại trà tốt cho sức khoẻ – Trà nhài
Sự hoà quyện giữa trà xanh tinh khiết và hương thơm nhẹ nhàng của hoa nhài – trà nhài. Loại trà này được ướp bởi hoa nhài tự nhiên vào đầu hè theo cách truyền thống của dân gian, mang lại hiệu quả tốt nhất.
Trà nhài có hương vị hơi chát kèm mùi thơm của hoa nhài, rất ngon. Đây là một trong các loại trà tốt cho sức khoẻ có tác dụng thư giãn tinh thần, giảm mệt mỏi và tạo cảm giác thư thái, làm dịu căng thẳng.
4.3. Trà đen
Trà đen cũng gần giống trà xanh được làm từ lá trà Camellia sinensis. Tuy nhiên trà đen sẽ trải qua quá trình oxy hoá triệt để. Về cách chế biến trà đen, cho lá trà tiếp xúc với không khí và ẩm ướt để oxy hoá hoàn toàn.
Trong quá trình oxy hoá, trà đen sẽ bị giảm đi những chất oxy hoá nhưng cũng tạo ra các hợp chất mới, mang lại hương vị, màu sắc đặc trưng. Trà đen cực kỳ tốt cho sức khoẻ của tim mạch.
4.4. Trà sen
Một trong các loại trà truyền thống của Việt Nam, mang hương vị đặc biệt mà những người sành trà chắc chắn không nên bỏ qua. Được làm từ nhuỵ hoa sen, khi uống sẽ cảm nhận được hương thơm của hoa sen từng tách trà.
Vị chát nhẹ của trà xanh hảo hạng kết hợp hài hòa với hương thơm thanh thoát của hoa sen, cho trải nghiệm cực kỳ độc đáo. Hương thơm của hoa sen trong trà không chỉ giúp tạo một trạng thái thư thái và sảng khoái mà còn có tác dụng đem lại cảm giác thư giãn và làm dịu tâm hồn.
4.5. Trà gừng – Loại trà chống buồn nôn
Đây là một trong các loại trà tốt cho sức khoẻ phổ biến, đặc biệt là với những người bị huyết áp thấp. Trà gừng là loại trà được làm từ trà xanh hòa quyện với gừng được nghiền mịn. Trà gừng mang một vị cay đặc trưng và thường được kết hợp với đường để vị trà ngọt dịu, dễ uống hơn.
Trà gừng mang lại cảm giác ấm nóng cơ thể giúp giải cảm, giải rượu, hỗ trợ hoạt động tiêu hóa và giúp giảm cảm giác buồn nôn, hạ đường huyết.
Xem Thêm: Trà Gừng Có Tác Dụng Gì? Cho Thêm Nguyên Liệu Này Uống Tốt Hơn Cả Thảo Dược
4.6. Trà Ô long
Trà Ô long là thức uống quen thuộc bởi hương vị cùng lợi ích cho sức khoẻ của nó. Đây là một trong các loại trà tốt cho sức khoẻ giúp cải thiện sắc tố da, giảm thâm mụn, ngăn ngừa việc hình thành nám và tàn nhang, đồng thời giúp trẻ hoá da, hạn chế tình trạng lão hoá.
4.7. Trà Atiso
Trà Atiso còn được gọi là trà bụp giấm, được chế biến từ lá hoặc nụ atiso, với vị trà ngọt thơm dễ uống và không chát. Loại trà này nổi tiếng với công dụng giải nhiệt, thanh lọc cơ thể, hỗ trợ hệ tiêu hoá, giúp cải thiện chức năng của gan và ruột.
Xem Thêm: Ăn Trái Cây Có Mập Không? Điểm Danh Những Loại Quả Giúp Giảm Cân, Về Dáng Cực Nhanh
4.8. Một trong các loại trà tốt cho sức khỏe và tinh thần – Trà hoa cúc
Trà hoa cúc được biết đến với những lợi ích như giải cảm, thanh lọc cơ thể và giúp ngủ ngon. Đây là một trong các loại trà tốt cho sức khoẻ mà bạn có thể pha với trà xanh, trà đen hoặc chỉ dùng hoa cúc khô, tuỳ sở thích.
Trà Hoa Cúc khô thường có một vị ngọt nhẹ nhàng, mang đậm hương hoa tự nhiên. Hương thơm nhẹ của hoa cúc kết hợp với vị ngọt tinh tế tạo nên một trạng thái tinh thần thư thái và giúp xua tan căng thẳng sau một ngày làm việc.
5. Lưu ý khi uống trà
Sau khi biết được tổng hợp các loại trà tốt cho sức khoẻ, hãy lưu ý những điều sau khi uống trà. Bởi trà cũng như những nguyên liệu khác, có cả những ưu và nhược điểm.
-
Hạn chế lượng cafein: Khi đã sử dụng trà đặc biệt là trà xanh, trà đen thì nên cân nhắc không sử dụng cà phê. Lượng cafein cơ thể nạp vào 1 ngày không được quá nhiều, có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung, hưng phấn và mất ngủ quá độ.
-
Uống trà một cách hợp lý: Mặc dù tốt cho sức khoẻ và có thể dùng hàng ngày nhưng hãy chú ý điều độ. Mỗi ngày chỉ được uống khoảng 1 – 2 ly/ngày và mỗi ly khoảng 100 – 200ml.
-
Lưu ý đến nhiệt độ: Khi pha trà hãy chú ý đến nhiệt độ chỉ nên khoảng 100 độ C để tránh mất những dưỡng chất chứa trong. Nhiệt độ thích hợp để pha trà là khoảng 80 độ C.
-
Thời gian thích hợp để uống trà: Khi uống trà hãy lựa chọn thời điểm thích hợp. Thời gian tốt nhất để uống trà là trong hoặc sau bữa sáng hay đầu giờ chiều. Tránh uống trà vào buổi tối có thể gây mất ngủ.
-
Không nên uống trà khi bụng đói: Có thể làm tăng nồng độ axit trong hệ thống tiêu hoá, có khả năng dẫn đến các bệnh về dạ dày. Hãy cố gắng uống sau bữa ăn hoặc ăn nhẹ để lót dạ.
6. Người đang muốn giảm cân có nên uống trà không?
Bên cạnh các loại trà tốt cho sức khoẻ, lưu ý khi uống thì nhiều người cũng thắc mắc: “Người đang muốn giảm cân có nên uống trà không?”. Câu trả lời chắc chắn là có. Trà là một trong những thức uống thường xuyên suốt hiện trong thực đơn giảm cân bởi khả năng đốt chất béo, cung cấp ít calo và tránh việc bị nhàm chán khi thường xuyên phải uống nước lọc.
Các chuyên gia khuyến nghị, bạn có thể uống từ 2 – 4 tách/ mỗi ngày. Thêm vào đó việc uống trà có những chất giảm căng thẳng giúp cơ thể giảm stress và tăng cường quá trình trao đổi chất, nhờ vậy giúp bạn giảm cân và duy trì vóc dáng cũng như thể chất một cách hiệu quả nhất.
Xem Thêm: Ăn Trái Cây Có Mập Không? Điểm Danh Những Loại Quả Giúp Giảm Cân, Về Dáng Cực Nhanh
Với tổng hợp các loại trà tốt cho sức khoẻ trên bao gồm: trà xanh, trà đen, trà ô long, trà nhài,… hy vọng các bạn có thể tìm được loại phù hợp với bản thân. Uống trà không chỉ là để tốt cho sức khoẻ mà đây còn được coi là văn hoá, thú vui của nhiều người.