Bún chìa là một món ăn dân dã quen thuộc của những người dân Buôn Mê Thuột. Món ăn là sự hòa quyện hương vị độc đáo giữa ẩm thực và văn hóa của đất đỏ bazan. Hãy cùng tìm hiểu cách chế biến cùng như lựa chọn nguyên liệu để nấu được món bún chìa đậm đà hương vị.
1. Nguồn gốc của bún chìa
Bún chìa, một đặc sản nổi tiếng của Buôn Ma Thuột, có hương vị khá giống với bún bò Huế. Tuy nhiên, điểm độc đáo của nó là sử dụng thịt chìa của lợn thay vì chân giò lợn và thịt bò như trong bún bò Huế. Nước dùng của bún chìa có vị thanh, hấp dẫn với hương vị mắm ruốc, và vị béo thơm ngậy của phần giò chìa.
Đây là một món ngon đặc trưng của vùng đất đỏ bazan. Tuy bún giò chìa thường bị nhầm lẫn với bún bò Huế do cả hai đều sử dụng nước dùng được hầm từ xương heo và bò, nhưng thực tế, mặc dù có điểm chung trong cách nấu nước dùng từ xương, bún chìa vẫn mang những đặc trưng riêng biệt không thể nhầm lẫn.
2. Đặc điểm hương vị của bún chìa
Một đặc điểm dễ nhận biết nhất của một tô bún chìa chắc chắn nằm ở kích thước hơi “lớn” của miếng thịt chìa, hay còn được biết đến là giò chìa – phần thịt ngon nhất được chọn lọc từ bắp trước của con heo. Đây cũng là điểm khác biệt lớn của bún chìa so với các đặc sản của những vùng miền khác. Miếng thịt chìa to thể hiện sự hào sảng, thoải mái của những người con vùng đất Tây Nguyên.
Quá trình chế biến thịt chìa, được ninh hầm cẩn thận trong nồi nước dùng ngấm đủ hương vị, tạo ra một món đặc sản khó quên. Khi thưởng thức, những khối thịt to bè sẽ được sắp xếp trên bề mặt bún, ngập tràn trong nước dùng nóng hổi, kèm theo vài lát hành lá, hành tây thơm phức.
Chiếc giò chìa nên được thưởng thức khi nó còn nóng hổi. Thịt đã được ninh chín mềm, ngấm vị nước dùng, từng lớp thịt nạc ngon lành, không khô hoặc bã, đôi khi có chút gân dai, giòn sựt. Nước dùng nóng hổi mang hương thơm đậm đà và mùi thơm nồng của mắm tôm. Không cần phải thêm bất kỳ gia vị nào khác, nước dùng vẫn giữ ngọt tự nhiên.
Bún đi kèm với rau sống, tạo cảm giác ngon miệng và không gây cảm giác ngấy. Thông thường, bún chìa thường được ăn cùng một đĩa rau sống bao gồm rất nhiều loại rau khác nhau như bắp cải nhỏ, ngò, húng quế, tía tô và giá đỗ.
Xem thêm: Cách Nấu Bún Bò Huế Với Gói Gia Vị Ngon Đậm Đà, Chuẩn Nhà Hàng
3. Giá trị dinh dưỡng và lượng calo trong một tô bún chìa
Bún chìa có chứa rất nhiều các chất dinh dưỡng đến từ những nguyên liệu chế biến nên nó. Đây là một món ăn có thể cung cấp năng lượng cho bạn suốt một ngày dài làm việc.
Hàm lượng dinh dưỡng có trong một tô bún chìa bao gồm:
Dưỡng chất |
Calo |
Protein |
165 calo |
Chất béo (có trong bắp heo) |
224 calo |
Carbohydrate |
60 calo |
Nước dùng |
110 calo |
Chất xơ |
3-5 calo |
Vitamin và khoáng chất |
C, A, K, sắt |
-
Protein: Thịt heo từ phần chân sau (giò chìa) là nguồn protein chính. Protein quan trọng để hỗ trợ sự phát triển và duy trì cơ bắp, hệ thống miễn dịch, và nhiều chức năng khác trong cơ thể.
-
Chất béo: Thịt heo và mắm ruốc sử dụng trong nước dùng có thể cung cấp một lượng chất béo, bao gồm cả chất béo bão hòa và chất béo không bão hòa. Chất béo cần thiết cho năng lượng và hấp thụ các loại vitamin như A, D, E, K.
-
Carbohydrate: Bún, một loại bún trắng từ gạo, thường là nguồn hydrat hóa chính. Carbohydrate là nguồn năng lượng chính cho cơ thể.
-
Vitamin và Khoáng chất: Rau sống kèm theo, như bắp cải, ngò, húng quế, tía tô, và giá đỗ, có thể cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin C, vitamin A, kali, canxi, và sắt.
-
Nước dùng: Nước dùng từ nước luộc xương heo và bò có thể chứa các dạng khoáng chất và collagen, có thể có lợi cho sức khỏe của xương, da, và khớp.
Lượng calo của bún chìa phụ thuộc rất nhiều vào các nguyên liệu được sử dụng. Nếu bạn muốn nạp ít calo vào cơ thể hơn, có thể gia giảm khối lượng nguyên liệu trong tô bún chìa của mình nhé.
4. Cách chọn mua nguyên liệu làm món bún chìa chuẩn vị
Món ăn ngon phải được làm từ nguyên liệu tươi rói, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Và để món ăn chuẩn vị thì bạn hãy cố gắng chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu cơ bản của món bún chìa nhé:
4.1. Nguyên liệu chế biến bún chìa
Để chế biến được một tô bún chìa chất lượng, cần chuẩn bị những nguyên liệu sau:
-
500g thịt giò heo chân sau (giò chìa)
-
200g bún gạo (bún lá)
-
2-3 thìa canh mắm ruốc
-
1 nhánh gừng, 5 củ hành tím, 1 củ hành tây
-
5 tép tỏi, 7 cây sả
-
Ớt bột
-
Gia vị nêm: đường phèn, muối, hạt nêm, nước mắm, màu dầu điều
-
Rau ăn kèm: Chanh, ớt, rau quế, giá đỗ, bắp chuối bào, rau muống…
Xem thêm: Nguyên Liệu Nấu Bún Bò Huế Gồm Những Gì? Đừng Quên Thứ Gia Vị Tạo Linh Hồn Món Ăn
4.2. Mẹo lựa chọn nguyên liệu làm món bún chìa chuẩn vị nhất
Khi chọn mua nguyên liệu cho món bún chìa, có một số lưu ý và mẹo hữu ích đảm bảo bạn sẽ mua được nguyên liệu tốt nhất để tạo nên một bữa ăn ngon miệng:
Cách chọn thịt chìa chất lượng:
-
Chọn thịt giò heo chân sau (giò chìa) có màu hồng, thịt đầy đặn và không có mùi.
-
Phần giò không nên quá to, cũng không nên quá nhỏ để đảm bảo heo không bị già hay ít thịt.
-
Để đảm bảo thịt giò chìa mềm ngon, ưu tiên chọn thịt từ những con heo được nuôi nhốt tự nhiên, không chất kích thích tăng trưởng.
Cách chọn bún gạo chất lượng, không chứa hàn the:
-
Sợi bún không chứa hàn the và chất tẩy trắng thường có vẻ nát, dễ đứt gãy, và cảm giác nhuyễn khi chạm vào, vì chúng được làm từ gạo nguyên chất.
-
Chọn bún làm từ gạo nguyên chất, sợi màu trắng đục hoặc tối màu hơn. Tránh chọn loại bún chứa hàn the hoặc chất tẩy trắng, vì chúng sẽ có màu trắng trong, sáng, và sợi bún bóng mẩy.
-
Bún không chứa hàn the có mùi hơi chua dịu, không quá nặng. Bún chứa hóa chất có mùi chua hơn và thường không có mùi tự nhiên của gạo.
Cách chọn mua mắm ruốc:
-
Xuất xứ và thương hiệu: Ưu tiên mắm ruốc từ các vùng nổi tiếng sản xuất mắm truyền thống như Phan Thiết, Phú Quốc.
-
Chọn những thương hiệu nổi tiếng và đáng tin cậy để đảm bảo chất lượng.
-
Thành phần: Đọc kỹ thành phần trên nhãn mắm để đảm bảo nó được làm từ nguyên liệu tự nhiên như cá biển, cá mú, cá linh, tránh chọn mắm có chất phụ gia và hóa chất.
-
Màu sắc và trạng thái: Chọn mắm ruốc có màu sắc tự nhiên và đậm đà màu nâu đỏ, chọn mắm có kết cấu sệt, mịn màng, không có cặn đục hoặc kết tủa nhiều.
5. Cách làm bún chìa thơm ngon béo ngậy
Chi tiết cách làm bún chìa được chia thành 4 công đoạn chính:
5.1. Chế biến thịt chìa
-
Rửa sạch thịt chìa bằng nước và rượu trắng
-
Crần thịt qua nước sôi để loại bỏ bụi bẩn, sau đó nướng phần xương cho đến khi có màu nâu để tạo hương thơm cho nước dùng.
5.2. Sơ chế các nguyên liệu đi kèm
-
Bóc vỏ tỏi và băm nhuyễn, rồi chuẩn bị sả và hành tím.
-
Gừng được thái lát, và hành tây, hành tím nướng cho đến khi chín vàng như xương.
-
Đặt nồi lên bếp với nước, thêm hẹ tây, hành tây, gừng, thịt chìa và sả vào nưới. Nêm 1 thìa muối, đun sôi trong 2 giờ, loại bỏ bọt thường xuyên.
5.3. Làm sa tế
-
Phi thơm hành, tỏi, và sả băm trong chảo với dầu.
-
Thêm ớt bột và dầu điều, đường, nước mắm, xào 3 phút, sau đó tắt bếp. Để sa tế ra một bát riêng.
5.4. Nấu nước lèo
-
Vớt thịt chìa ra để nguội, sau đó cắt thành miếng vừa ăn (hoặc để nguyên cả tảng nếu thích)
-
Cho mắm ruốc hòa tan trong nước, lọc để loại bỏ cặn. Thêm vào nước dùng với đường, bột nêm, nước mắm, muối.
-
Cho 2/3 sa tế vào nước dùng, tạo nước lèo thơm ngon.
5.5. Cách thưởng thức bún chìa chuẩn dân Buôn Mê Thuột
Đặt mì, rau, và thịt vào tô, đổ nước dùng lên cho đến khi mì ngập. Thêm sa tế và chanh ớt, tô bún chìa thơm ngon đã sẵn sàng để thưởng thức.
6. Một số đặc sản khác của Buôn Mê Thuột không nên bỏ qua
Các món ẩm thực đặc sản của Buôn Ma Thuột được chế biến từ những nguyên liệu tươi ngon, đậm đà hương vị núi rừng Tây Nguyên. Dưới đây là một số món ăn đặc sản nổi tiếng mà bạn có thể tham khảo:
- Gà nướng Buôn Đôn: Đặc sản này của Buôn Mê Thuột không chỉ là bữa ăn ngon miệng mà còn là sự thưởng thức văn hóa vùng miền đầy mới lạ. Gà thả vườn được lựa chọn cẩn thận, ướp vị với mật ong rừng, ớt hiểm, muối và các gia vị khác, tạo ra một hương vị riêng biệt. Việc nướng gà trên than hồng giúp giữ lại hương thơm tự nhiên, khiến bữa ăn trở nên hấp dẫn và độc đáo.
-
Bún đỏ Buôn Ma Thuột: Món ăn này là sự kết hợp tuyệt vời giữa sợi bún đỏ mềm mại và nước dùng đậm đà. Hương vị ngọt thanh và mùi lá é tạo nên một món ăn đậm đà hương vị chinh phục vị giác của những người khó tính nhất.
-
Bánh ướt thịt nướng: Mỗi chiếc bánh ướt mỏng tráng, cuốn kèm với thịt heo nướng, chả lụa, rau thơm, và nước mắm chua ngọt. Bữa sáng tại Buôn Ma Thuột không chỉ là cơ hội để người dân bắt đầu một ngày mới mà còn là khoảnh khắc để tận hưởng hương vị đặc sắc của đất đỏ bazan.
-
Bò nhúng me: Món ăn đặc sản của người dân tộc thiểu số tại Buôn Ma Thuột không chỉ là một bữa ăn mà còn là cả một nền văn hóa ẩm thực. Từng lát thịt bò mỏng được nhúng vào nước me chua ngọt. Vị chua ngọt, cay cay tinh tế khiến những ai đã từng thưởng thức qua lưu luyến mãi không rời.
-
Gỏi cà đắng cá cơm: Gỏi cà đắng là một biểu tượng trong văn hoá ẩm thực của núi rừng Tây Nguyên. Sự sáng tạo trong cách kết hợp giữa cà đắng, cá cơm, thịt ba chỉ và các gia vị khác. Sự kết hợp của chua, cay, mặn, và ngọt tạo nên một trải nghiệm độc đáo trên đĩa ăn.
Ngoài ra, ở Buôn Mê Thuột còn có rất nhiều nhiều món ăn đặc sản khác như lẩu rau rừng, cơm lam, bánh canh cá lóc, bánh bèo, bánh khọt,… Tất cả những món này là những chìa khóa mở cửa vào thế giới phong phú và đa dạng của ẩm thực địa phương, chắc chắn sẽ làm hài lòng bạn.
Dù là một món ăn đặc sản của vùng Buôn Mê Thuột nhưng bún chìa vẫn luôn được lòng khẩu vị của mọi người từ Nam ra Bắc. Qua những hướng dẫn về cách nấu bún chìa, chị em hoàn toàn có thể chuẩn bị món ăn này cho cả gia đình thưởng thức. Tuy nhiên, nhớ lưu ý lựa chọn những phần thịt tươi ngon nhất để đảm bảo món ăn được trọn vị, thơm ngon nhé.